Feminisme in de geboortezorg
Ik vind het heel normaal dat ik elke verkiezing mijn politieke stem uitbreng, dat ik heb mogen studeren en dat ik mijn eigen bankrekening heb. Ik verdien evenveel als mijn mannelijke collega’s en ik heb me nooit zorgen gemaakt of ik de baan wel zou krijgen gebaseerd op mijn geslacht. Wij voeden onze kinderen op met voorlichting over consent in de slaapkamer en als onze kinderen oud genoeg zijn zal er zelfs aandacht zijn voor the orgasm-gap. Maar we zijn er nog niet lieve mensen!
Hoe kan het toch dat we tijdens een bevalling de regie ineens wel uit handen geven?
Waar ik nu over wil schrijven is het vergeten hoekje, het kamertje waar de feministische golven nooit doorheen gespoeld zijn. Daar waar nog een hoop werk te verzetten valt. Het is de kamer waar het verlos-/kraambed staat. Waar je je waardigheid bij de drempel achterlaat en slikt wat er wordt opgedrongen. Waar nee zeggen tegen een vaginaal onderzoek tijdens een wee ineens een heel ander verhaal blijkt. Waar om toestemming gevraagd worden door je zorgverlener of deze een knip in je vagina mag zetten een zeldzaamheid is. Hoe kan het toch dat we tijdens een bevalling de regie ineens wel uit handen geven?
Hoeveel vrouwen voelen zich gezien en gehoord tijdens hun bevalling, hoeveel hebben tijdens de hele bevalling het gevoel gehad dat ze de regie zelf in handen hadden? Hoeveel vrouwen hadden het vertrouwen in hun lijf en instinct zodat zij durfden te varen op wat hun lijf hen ingaf en niet op wat hun zorgverlener hen vertelde te doen?
Begrijp me niet verkeerd, het komt zeker wel voor dat een vrouw zich volledig gezien en gehoord voelt, Er zijn geweldige zorgverleners die snappen hoe het werkt en die hun cliënt adviseren maar de keuze uiteindelijk bij haar laten. Mijn eigen verloskundige praktijk is daar een voorbeeld van. Toegegeven, ze moesten even aan me wennen, en vonden dat ik wat minder hard moest willen en niet-willen nog voor ik ooit bevallen was. Maar uiteindelijk waren ze er voor mij en voelde ik de vrijheid om te doen wat goed voor me voelde. Ik heb 3 mooie badbevallingen thuis gehad waarbij de verloskundige mijn steun was, maar mij niet dirigeerde.
Ik zie helaas een heleboel andere voorbeelden. We hebben te maken met een medisch systeem met enorme consequenties voor gezinnen door de hele wereld. Niet alleen de vrouw maakt een grotere kans op een bevallingstrauma door het verlies aan lichamelijke integriteit tijdens een bevalling, ook haar partner naast haar en hun kind dat geboren wordt krijgen deze imprints mee. Bovendien heeft een negatieve beleving van de bevalling een lange nasleep in de start van het ouderschap waardoor gezonde hechting en zelfvertrouwen op de achtergrond raken of zelfs (tijdelijk) verdwijnen. Zodanig dat een post partum depressie geen zeldzaamheid meer is.
Ik vind het choquerend hoe weinig aandacht er is voor vrouwen met een traumatische bevalling in de geschiedenis. Met name in de reguliere zorg. Daarbij komt dat het gevoel van lichamelijke integriteit fors geschaad kan worden tijdens een bevalling die volgens de buitenwereld wel “volgens het boekje” ging waardoor een vrouw al snel aan zichzelf gaat twijfelen of haar negatieve gevoelens wel terecht zijn.
Mijn missie is dat de zorg vanuit vertrouwen in de vrouw gaat werken, zodat vrouwen weer durven vertrouwen op hun eigen lijf en intuïtie.
Ik vind dat vrouwen zichzelf mogen gaan zien voor wat ze waard zijn en zich gaan gedragen naar wat ze zijn, krachtige schepsels met het vermogen om nieuw leven te creëren, dragen en baren. Mijn missie is dat de zorg vanuit vertrouwen in de vrouw gaat werken, zodat vrouwen weer durven vertrouwen op hun eigen lijf en intuïtie. Ik vind dat vrouwen vanuit vertrouwen en wijsheid mogen baren op hun eigen voorwaarden. Zodat zij zich volwaardig kunnen voelen, ook al zit er een baby in hun buik die er toevallig bijna uitkomt.
Het is tijd dat ook de geboortezorg gefeminiseerd wordt. Dat de machtsverhoudingen gelijkgetrokken worden. Dat de barende vrouw wordt gezien als betalende klant (wat zij in wezen ook is) i.p.v. afhankelijke patiënt waarvoor je kunt bepalen wat zij nodig heeft.
Postnatale depressie
Ik heb het geluk dat ik terug kan kijken op 3 mooie geboortes van onze 3 kinderen. De verloskundigen respecteerden mijn wensen rondom de bevalling en waren mijn steun op momenten dat ik vragen had of het zwaar had. Na de geboorte van onze kindjes zweefde ik steeds een tijdje op een roze wolk, ik vond alles zo mooi, zo bijzonder, ik kon alleen maar liefde voelen voor mijn man en onze kindjes.
Ik gun ieder gezin zo’n positieve start, maar ik zie regelmatig dat het anders gaat. Wat als de geboorte van jullie kindje niet de roze wolk geeft waar je op had gehoopt? En dat het verder gaat dan die paar dagen huilen in je kraambed en af en toe chagrijnig zijn door slaapgebrek of wennen aan nieuwe verantwoordelijkheden? Wat nu als je vermoed dat je depressief bent geworden door de geboorte van jullie kindje?
De schaduw over je kraamtijd.
Een postnatale depressie (eigenlijk post partum depressie genoemd, want nataal verwijst naar het kind) is een depressieve episode direct of kort na je bevalling. Het werpt een schaduw over je kraamtijd, het bemoeilijkt de hechting met je kindje en zet je relatie onder druk. Het is over het algemeen genomen gewoon een enorme rot tijd, terwijl je had verwacht dat een kindje krijgen mogelijk zwaar maar toch ook zeker heerlijk zou zijn.
Een postnatale depressie is alles behalve zeldzaam, 10% – 15% van de pas bevallen vrouwen heeft hier last van. Het begint vaak direct na de bevalling (zeker als deze traumatisch is geweest) of een aantal weken erna, soms ook later wanneer de omstandigheden drastisch veranderen zoals stoppen met de borstvoeding (hormonale wisseling) of beginnen met werken. Een postnatale depressie gaat meestal gepaard met onderstaande gevoelens:
- somberheid
- schuldgevoelens
- nergens zin in hebben
- waardeloos voelen
- teveel of juist te weinig eten
- slecht slapen
- onrustig of juist geremd gedrag
- vermoeidheid
- moeite met concentreren
- moeite met beslissingen nemen
- gedachte aan dood en/of suïcide
Oorzaken
Een postnatale depressie kan verschillende oorzaken hebben.
- Fysieke oorzaken, te snel of te traag werkende schildklier, verstoring in de hormoonbalans.
- Sociale omstandigheden zoals veel relatiestress, financiële stress of een overlijden in de familie.
- Eigen persoonlijkheid die in de weg gaat staan, zoals alles perfect willen doen , overal controle over willen hebben en/of jezelf wegcijferen voor anderen. Ook eerdere depressies of erfelijke aanleg voor depressie helpen mee.
- Je verleden die getriggered wordt door de zwangerschap, de gebooorte en de start van het ouderschap, zoals jeugdtrauma’s.
- Trauma tijdens de bevalling zoals pre of perinataal verlies, veel zorgen om de gezondheid van kind of moeder en verlies van regie over het eigen lichaam en bevallingsproces.
Reguliere ondersteuning
Wanneer je naar de huisarts gaat wordt hopelijk aangeboden om eventueel fysieke oorzaken uit te sluiten. Je kunt onderzoek laten doen naar de werking van je schildklier, omdat dit een fysieke oorzaak kan zijn van psychische klachten. Als fysieke oorzaken zijn uitgesloten, word je meestal doorverwezen naar de praktijkondersteuner voor gesprekken en eventueel een psycholoog. Ook kun je antidepressiva aangeboden krijgen, met de toelichting dat het niet schadelijk is voor je kindje als je nog borstvoeding geeft. (over de lange termijneffecten is nog weinig bekend)
In het geval van een traumatische ervaring kun je ook EMDR krijgen dat de scherpste randjes van pijnlijke herinneringen weg kan nemen.
Mijn ondersteuning
Ik zie dat naast de schommelingen in de hormoonhuishouding en alle risicoverhogende factoren het verlies van lichamelijke integriteit een enorm aandeel heeft in het aantal postnatale depressies die er zijn. De vrouwen die ik spreek hebben zonder uitzondering een nare ervaring gehad tijdens de bevalling. Met name verlies van regie en niet als medemens behandeld worden spelen een hele grote rol. Het feit dat iemand over jouw lichaam beslist. Als dit ook nog eens gebeurt met het binnendringen van jouw vagina en gepaard gaat met pijn of fysiek geweld (zoals een knip of kunstverlossing) kan dit voelen als een verkrachting. Alsof je kind uit je gerukt wordt en jij een lijdend omhulsel was.
Wanneer jij slachtoffer bent geweest van seksueel misbruik is het effect van zo behandeld worden natuurlijk nog veel sterker.
Ik luister, ik geef erkenning, ik luister nog meer, ik laat jouw voelen waar jouw kracht ligt en we werken aan het vertrouwen terug krijgen in jouw lijf, ik laat jou voelen waar jouw behoeftes liggen, we maken een plan om aan die behoeftes te werken, ik luister nog meer, ik geef je tips, en ik luister.
Omdat ik me zo specifiek richt op vrouwenrechten binnen de geboortezorg, me interesseer voor waar protocollen vandaan komen en de zin en onzin ervan ben ik de persoon die jou erkenning kan geven voor wat er is gebeurd. Samen ontrafelen we welke interventies het verloop jouw bevalling hebben beïnvloed en welke interventies jouw vertrouwen hebben geschaad. Zo krijg je helder waar jouw gevoelens door veroorzaakt zijn en zo krijg je ook weer vertrouwen in jouw eigen kracht.
Jij doet ertoe!
Hoe jij je gevoeld hebt tijdens de zwangerschap en de bevalling doet ertoe! Jouw vertrouwen in jouw lichaam doet ertoe! Jouw hechting aan je kindje doet ertoe! Jouw relatie met je partner doet ertoe! Het is misschien minder meetbaar, maar dat maakt ze allerminst minder belangrijke waarden in jullie welzijn. Deze waarden zijn van cruciaal belang voor jouw relatie met je kind en dus voor de ontwikkeling van jouw kind tot volwassene. Om aan jouw welzijn te werken is belangrijk voor je hele gezin.
Bevallingstrauma
Ik spreek regelmatig met vrouwen over een bevallingstrauma. En ik wil daar iets over kwijt.
Je zou kunnen verwachten dat complicaties of hevige pijn een trauma veroorzaken. Maar ik zie dat dit maar zelden de oorzaken zijn van trauma. Hoe er gehandeld wordt tijdens een (mogelijke) complicatie of hoe er wel of niet ondersteund wordt bij het ervaren van hevige pijn (zoals een weeënstorm bij inleiding) dat is wel waardoor trauma’s ontstaan. Het is bijna nooit het verloop van de bevalling zelf, maar het verlies van zeggenschap over je lichaam.
Loslaten en de touwtjes in handen houden
Dit klinkt misschien een beetje ingewikkeld, want is het niet zo dat je om goed te bevallen de controle over je lichaam juist los moet laten?
Er zijn verschillende krachten bezig op het moment van een vaginale bevalling. De fysieke krachten van binnenin het lichaam van de moeder, de ontsluiting van de baarmoedermond, de baby, de persdrang, persweeën etc. Je er in vertrouwen aan overgeven is de beste manier om daar mee om te gaan.
En dan heb je nog de krachten van buiten het lichaam van de barende, in de vorm van degenen die haar bijstaan en de woorden en activiteiten van die personen. Als bijvoorbeeld een arts een beslissing neemt over het lichaam van de vrouw zonder dat met haar te overleggen verliest zij dus controle over wat er met haar lichaam gebeurt. En dat in zichzelf kan een bevallingstrauma veroorzaken.
Een veelvoorkomend voorbeeld is de episiotomie, dat is een knip met een schaar in de huid van de vagina richting perineum om de opening te vergroten zodat het kind sneller geboren wordt. Dit wordt toegepast bij verdenking van foetale nood (dat het kindje het zwaar krijgt door de weeën van de moeder). Het feit dat dit in Nederland veel vaker toegepast wordt vergeleken sommige westerse landen om ons heen en dat onze uitkomsten er niet beter door zijn geeft aan hoe discutabel de meeste knippen zijn. Dit wordt in het beste geval aan je voorgelegd waarna jij een beslissing maakt of je dat wil of niet, meestal wordt dit echter aangekondigd zonder toestemming te vragen en in het ergste geval kom je er na de geboorte van jullie kind achter dat er in je lijf geknipt is.
Pijn beleving
Intense pijn hebben zonder de angst dat je lichaam beschadigd is, wat meestal het geval is tijdens een bevalling is an sich niet traumatisch. Bij een gewone ontsluiting (dus geen weeënstorm door inleiding) heb je tussen de weeën door rust waarin geen pijn beleefd wordt en direct na de bevalling is de pijn ook weg. Dat is de pijn die je snel vergeet en die je een gevoel van kracht geeft omdat je hem hebt doorstaan. Overigens heb je zelf ook invloed op de beleving van die pijn. Warm water, ontspannen en je mindset maken de pijnbeleving minder intens.
Maar hoe je interventies ervaart ligt aan je relatie met de mensen die jou ondersteunen, en daar heb je in veel gevallen geen invloed meer op tijdens je bevalling. Als jij absoluut geen knip wilt, maar meer rust om de baby geboren te laten worden en je partner komt niet voor je op of probeert je zelf om te praten omdat hij/zij al het vertrouwen in de zorgverlener legt kun je je enorm in de steek gelaten voelen. Bovendien zit je in een bubbel van pijn opvangen en is er weinig energie voor gesprekken, uiting geven aan je zorgen/angsten/irritaties rondom jouw begeleiding.
Een bevallingstrauma voorkomen
Investeer allereerste in de relatie met je bevallingspartners, zij het je man, vrouw, moeder, zus, doula of alleen verloskundige. Zij moeten weten wat jij wil, wat je absoluut niet wil en hoe zij met jou moeten afstemmen als je het zwaar hebt. Jouw partner moet jouw belangen behartigen op het moment dat jij dat zelf niet kunt, bijvoorbeeld omdat je in een bubbel zit en al je concentratie nodig hebt om de weeën goed door te komen. In het geval van een ziekenhuis bevalling is dit extra belangrijk omdat je dan meestal te maken hebt met meerdere zorgverleners, dus een constante factor die weet wat jij wilt en daarvoor gaat staan is cruciaal. Onderzoek (link Claire Stramrood) heeft aangetoond dat continue begeleiding de meeste kans geeft op een soepele bevalling en de minste risico’s op onnodige interventies en een bevallingstrauma. Wanneer je van te voren weet dat je partner niet de beste ondersteuning kan bieden op het gebied van vertrouwen geven en jouw wensen behartigen en je weet dat je afhankelijk bent van ziekenhuis personeel, dan zou een doula (link naar wat een doula is) een belangrijke rol voor jou kunnen vervullen.
Samen met je bevallingspartner een cursus of individuele zwangerschapsbegeleiding volgen is een hele goede manier om samen te ontdekken wat jullie belangrijk vinden, wat jullie wel en niet willen en hoe jullie op elkaar afstemmen wanneer er beslissingen gemaakt moeten worden. Dit voorspelt niet hoe het verloop van je bevalling zal gaan, maar wel hoe je de intensiteit ervan en eventueel onverwachte wendingen ervaart.
Mocht je meer vragen hebben of heb je een bevallingstrauma? Dan ben je van harte welkom om eerst een kennismakingsgesprek aan te vragen. Deze duurt 30 minuten en is gratis. Je kunt hier contact met mij opnemen.
Geboorteplan
In mijn eerste zwangerschap had ik een uitgebreid geboorteplan geschreven. Ik wilde alle punten waarover ik had nagedacht vooraf bespreken met mijn verloskundigen. Ik had meestal het dubbele aan tijd nodig tijdens consulten en ik heb zelfs een keer een stuk uit de vrije geboorte in 3-voud geprint om te laten lezen aan iedere verloskundige in de praktijk waarom dat allemaal zo belangrijk voor me was. Ik was er maar druk mee!
Ik wil je laten weten wat een geboorteplan is, waar het voor dient en wanneer je nou zo’n ding nodig hebt en wanneer niet.
Een geboorteplan is een document wat je op kunt stellen voorafgaande aan een bevalling. Je schrijft daarin wat je wel en niet wenst tijdens de geboorte van jullie kindje. Zoals waar je wilt bevallen en met wie, wel of geen gebruik van pijnstilling, of de vorm van hartslagmeting bij jullie kindje. Het is een stuk makkelijker om zo’n plan op te stellen als je al eens een bevalling hebt meegemaakt waarin je hebt ondervonden wat je prettig vond en wat je een tweede keer niet meer zou willen. Afhankelijk van jouw persoonlijke omstandigheden, wie jouw zorgverleners zijn en de plaats van de bevalling is zo’n plan alles tussen cruciaal en overbodig.
Cruciaal
Wanneer je wegens keus of noodzaak in het ziekenhuis gaat bevallen en je je zorgteam niet kent, is het wel handig wanneer jij en je partner jullie zorgverleners kunnen laten weten wat jullie persoonlijke wensen zijn rondom jouw bevalling. I.p.v. dat toe te lichten aan elk nieuw gezicht die de kamer binnenloopt tussen je weeën door. Je kunt dit dus ook op papier zetten en aan je bed hangen, de zorgverleners daar op attenderen is dan een stuk makkelijker voor jou of je partner. Zeker als je door eerdere traumatische ervaringen zoals seksueel misbruik of een traumatische bevalling (link naar bevallingstrauma) bepaalde handelingen niet verdragen kan, is een geboorteplan heel prettig. Indien je speciale wensen hebt die indruisen tegen de protocollen van jouw ziekenhuis kun je zo’n plan vooraf inleveren en het laten bespreken in het verloskundig team. Dit kan allemaal helpen, en je hebt de wet aan jouw kant, maar biedt helaas geen garanties. Het blijven mensen en zo’n team kan een star orgaan blijken. Je partner speelt hierin een sleutelrol, hij/zij verdedigt jouw belangen en wensen. Is die rol niet op jouw partner’s lijf geschreven, dan is een doula (link) een goed alternatief.
Overbodig
In de ideale omstandigheden heb je een fijne zorgverlener die in een klein team of solo werkt, zoals een caseload verloskundige, dan kun je een vertrouwensband opbouwen en jouw specifieke wensen vooraf bespreken. Wanneer jouw verloskundige instemt met jouw verzoeken en haar collega’s ook dan heb je geen plan nodig waarin jouw wensen zwart op wit staan. Je kunt zo’n plan wel schrijven om in het gesprek te gebruiken, maar gelamineerd aan je slaapkamerdeur hangen is dan overbodig. Ook je partner is aanwezig om eventueel jouw zorgverlener te herinneren aan de afspraken die jullie eerder gemaakt hebben. Dus het blijft wel van wezenlijk belang om vooraf je wensen helder te hebben en die te bespreken zodat je er achter komt hoe jouw zorgverlener er in staat.
Hoe maak je zo’n plan?
Internet staat vol met voorbeelden van geboorteplannen.
De moeilijkheid ervan is dat je heel veel keuzes hebt, en ook wel wat achtergrond info nodig hebt bij het maken van die keuzes. Een goed voorbeeld (https://slideplayer.nl/slide/12125559/) kan je dan al helpen bij het verdiepen in de verschillende opties.
De moeilijke patiënt
Een grote uitdaging voor veel vrouwen en hun partners is om de behoefte om aardig gevonden te worden overboord te gooien. Wanneer je bevalt ben je erg kwetsbaar. Je hebt mensen om je heen nodig om er te zijn voor jou. Je wilt dan niet de zeur zijn, of de trut. Ik snap heel goed dat je een goede relatie met je zorgverlener wilt, maar trouw zijn aan je eigen behoeftes is een stuk belangrijker op de lange termijn. Bovendien komen meningsverschillen eerder aan het licht wanneer je zegt waar het op staat. En als zo’n verschil van mening ervoor zorgt dat je een andere zorgverlener of ziekenhuis wilt zoeken, dan kan dat maar beter zo vroeg mogelijk duidelijk zijn.
Vergelijk het maar eens met het ouderschap, wanneer jij ziet dat bepaald beleid op de school van je kind schadelijk is voor je kind, dan geef je dit aan. Als je dan om de goede vrede te bewaren niet zegt wat je er werkelijk van denkt en je wens voor een alternatief uitspreekt verandert er niks. Dat is op dat moment comfortabeler in het gesprek, maar op de lange termijn schadelijk voor je kind.
Conclusie
Zoals ik hierboven al schreef begon ik in mijn eerste zwangerschap met een heel uitgebreid geboorteplan. Die werd in de 2e zwangerschap al korter en bij de laatste was er maar 1 afspraak belangrijk; er gebeurt niks zonder goed overleg gevolgd door mijn, of indien onmogelijk, mijn partners’ toestemming. Dus het allerbeste geboorteplan is een goede relatie met je zorgverlener waarin je voorafgaand aan de bevalling duidelijk hebt gemaakt wat jouw wensen zijn en dat je zorgverlener snapt wat je daarmee bedoelt en je daarin respecteert. Investeren in de juiste zorgverlener is dus super belangrijk! En het staat je overigens altijd vrij om zelf te veranderen van zorgverlener.
Veeg ook eens onder die mat
Dit thema zweeft al een tijdje om mij heen. En afgelopen zondag tijdens een prachtige familieopstellingsdag van Simone Rayer landde hij volledig. Zodanig dat ik er wat over wil schrijven. Het gaat om ons huidige inzicht en bewustzijn rondom trauma in familiesystemen. Het gaat om het kleed waar de rotzooi onder geveegd was op te tillen, die rotzooi te bekijken en eindelijk eens op te ruimen.
Ik ben al een poosje bezig met het aankijken (en veranderen) van oude patronen die in mijn vroege jeugd zijn ontstaan. Mijn lieve collega Imke Vos coacht mij door middel van PRI. Middels PRI krijg ik inzicht in waar mijn patronen vandaan komen en van welke oude pijn ik steeds wegga. Door PRI leer ik contact te maken met die oude pijn waardoor deze veel minder groot wordt en makkelijker geïntegreerd wordt in mijn dagelijks leven, waardoor de constante behoefte om middels psychische foefjes er van weg te bewegen vervalt.
In een familieopstelling wordt zichtbaar waar trauma zit op systemisch niveau, en op zo’n onbewuste laag dat er zaken zichtbaar worden die eigenlijk nooit besproken kunnen worden in het gezin. Vaak omdat men niet eens weet dat dit energetisch speelt. Hierdoor ontstaat compassie voor degenen in jouw familie en leer je welke pijn ten grondslag ligt aan hetgeen jou gekwetst heeft.
Ik vind deze inzichten waanzinnig mooi. We hebben anno 2020 zoveel mogelijkheden om onze pijn aan te kijken (zelfs van generaties voor ons) en trauma’s te helen die vroeger onder het kleed werden geveegd, waar niet over gerouwd mocht/kon worden.
Ik zal een voorbeeld geven; als onze oma’s (of zelfs moeders) een doodgeboren kindje kregen werd het kindje vaak niet eens getoond aan de ouders, het werd snel weggehaald en bij het medisch afval gebracht. Er werd nauwelijks stil gestaan bij het effect van deze gebeurtenis op de ouders. De focus werd gelegd op snel weer in verwachting raken en het kindje werd letterlijk doodgezwegen.
Tegenwoordig weten we dat zulk verdriet niet doodgezwegen moet worden. De ouders worden meestal begeleid in het creëren van tastbare herinneringen zoals foto’s en voet/hand afdrukken en er is aandacht voor de beleving en de rouw van de ouders. Dat maakt de kraamtijd verdrietig, maar het kindje krijgt zo een plek in het gezin waardoor de pijn geïntegreerd wordt in het dagelijks leven en langzaam af kan nemen. Gebeurt dat niet, zoals in de generaties boven ons, dan blijft de pijn etteren, wordt ingekapseld en gaat op die manier ontsteken. Er wordt dan niet over gesproken, maar het heeft een enorme impact op het emotionele leven van het hele gezin. Onbewust. En dit kan dus generaties doorwerken.
En dat is nu net ook het moeilijke van al dit moois. Het doet ook zeer en het is hard werken. Het mogen doorbreken van patronen die steeds van ouder op kind zijn doorgegeven is een zware taak. Door inzicht te krijgen in waar jouw eigen pijn vandaan komt, krijg je ook inzicht in waar je pijn kunt veroorzaken bij je kinderen en kleinkinderen. Dat is nogal een verantwoordelijkheid.
Maar terwijl ik dit wel zo voel, als een hele verantwoordelijkheid, bedenk ik me tegelijkertijd ook hoeveel verandering dit gaat brengen in de maatschappij. Als wij zover zijn gekomen met een oorlogstrauma en zoveel psychologische onwetendheid in de nog maar enkele generaties boven ons, hoe gaat het dan zijn voor onze kinderen, hun kinderen en hun kinderen als wij nu zoveel mogen helen en voorkomen? Deze gedachte geeft me hoop en nog meer motivatie om anderen bij te staan in dit proces.
Het ene risico is het andere niet.
Renske is een hele scherpe columniste voor het tijdschrift van de KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen) en actief lid van de Geboorte Beweging. Dit is haar heldere uiteenzetting van hoe risico's verschillend worden geïnterpreteerd in de geboortezorg. Een pijnlijk treffend voorbeeld! Klik op de afbeelding om de column te lezen. (NB; VBAC staat voor vaginal birth after cesarean)
